Natriy pirosulfit (natriy metabisulfit)

Natriy piro sulfit (oziq-ovqat qo‘shimchasi E223) — organik bo‘lmagan birikma bo‘lib, oq kristall kukun ko‘rinishida bo‘ladi. Kimyoviy formula: Na₂S₂O₅. Oziq-ovqat sanoatida E223 konservant yoki antioksidant sifatida ishlatiladi.

Ishlab chiqarish:
Natriy piro sulfit SO₂ gazini soda-sulfit eritmasidan o‘tkazish orqali olinadi:

1. 2NaOH + SO₂ → Na₂SO₃ + H₂O

2. Na₂SO₃ + SO₂ → Na₂S₂O₅

E223 suv bilan aralashtirilganda yoki 65 °C dan yuqori haroratda isitilganda, toksik gaz — oltingugurt dioksidi (SO₂) ajraladi. Bu gaz allergik reaksiyalar va astmatik odamlarda astma hujumlarini keltirib chiqarishi mumkin. Ko‘zga tushganda kuydiradi, toza holatda organizmga tushganda esa oshqozon-ichak traktiga zarar yetkazadi.

Xavfsizlik:
Kunlik ruxsat etilgan dozasi — tana vazni bo‘yicha 0,7 mg/kg. Organizmdagi E223 jigar tomonidan xavfsiz sulfatga oksidlanib, siydik bilan chiqariladi.

Oziq-ovqat sanoatidagi qo‘llanilishi:

• Ichimliklar, sharbatlar, vino va pivo ishlab chiqarish

• Quritilgan uzum, kraxmal, pomidor va meva pyuresi, kartoshkani qorayishining oldini olish

• Konfet sanoati: zephyr, marmelad, pastilka, murabbo, jemlar

• Bakteriyalar ko‘payishini to‘xtatadi, dezinfektsiyalovchi ta’sirga ega

E223 ba’zida E224 bilan almashtiriladi, chunki ularning xususiyatlari o‘xshash.

Boshqa sohalarda qo‘llanilishi:

• Farmatsevtika (ba’zi tabletkalarda to‘ldiruvchi)

• O‘tin ildizlarini olib tashlash jarayonini osonlashtirish

• Ichimlik suvini filtrlash tizimlari

• Uskunalarni dezinfektsiyalash