Transformatorlar Oʻzbekistonda: turlari, qoʻllanishi va tanlash boʻyicha qoʻllanma

1. Kirish: Transformator nima va u nima uchun kerak?

Zamonaviy energetika tizimida transformatorlar muhim o‘rin egallaydi. Ular elektr energiyasini uzoq masofalarga samarali yetkazib berish, kuchlanishni oshirish yoki kamaytirish orqali turli ehtiyojlarga moslashtirish uchun ishlatiladi. Transformatorlar tufayli xonadonlar, sanoat korxonalari, ofislar va fermalar barqaror elektr ta’minotiga ega bo‘ladi.

Transformator — bu elektr tokining kuchlanishini o‘zgartiruvchi qurilma. U ikki turga bo‘linadi: kuchlanishni kamaytiruvchi (pastga tushiruvchi) va kuchlanishni oshiruvchi (yuqoriga ko‘taruvchi). Bundan tashqari, transformatorlar bir nechta toifalarga ajraladi: kuch transformatorlari, tok transformatorlari, kuchlanish transformatorlari va boshqalar. Har birining o‘z vazifasi va qo‘llanish sohasi mavjud.

O‘zbekistonda, ayniqsa yirik shaharlarda, masalan Toshkentda, transformatorlarga bo‘lgan talab tobora ortmoqda. Qurilish, qishloq xo‘jaligi va sanoat sohalarining rivojlanishi elektr ta’minoti sifatiga yuqori talab qo‘ymoqda. Shuning uchun, to‘g‘ri transformator tanlash — xavfsizlik, tejamkorlik va tizimning barqaror ishlashi uchun juda muhim.

Ushbu maqolada siz transformatorlarning turlari, ular qayerda ishlatilishi, Toshkentdagi narxlari, qanday qilib mos modelni tanlash va Glotr.uz platformasida qanday qilib qulay xarid qilish mumkinligi haqida to‘liq ma’lumot olasiz. Tok va kuchlanish transformatorlari orasidagi farq alohida e’tibor bilan ko‘rib chiqiladi, chunki bu mavzu ko‘pchilik xaridorlarni qiziqtiradi.

2. Transformatorni O‘zbekistonda qayerdan xarid qilish mumkin?

O‘zbekistonda transformatorlarga bo‘lgan talab yildan-yilga ortib bormoqda. Bunga sanoatning rivojlanishi, yangi uy-joylar qurilishi va qishloq xo‘jaligida elektr energiyasiga bo‘lgan ehtiyoj sabab bo‘lmoqda. Ko‘pchilik foydalanuvchilar transformatorni qayerdan va qanday sharoitda xarid qilish mumkinligi bilan qiziqishadi.

Toshkent va hududiy bozorlar

Toshkent shahri transformatorlar savdosida markaziy nuqta hisoblanadi. Bu yerda turli ishlab chiqaruvchilar va dilerlar tomonidan taklif etilayotgan turli xildagi transformatorlarni topish mumkin. Biroq an’anaviy bozor sharoitlarida har doim ham texnik pasport, sertifikat va rasmiy kafolatlar mavjud bo‘lavermaydi.

Viloyatlarda ham savdo mavjud bo‘lsa-da, tanlov cheklangan bo‘ladi. Shu sababli ko‘plab xaridorlar onlayn platformalarni afzal ko‘rmoqda.

Glotr.uz — transformatorlarni topish uchun eng qulay sayt

Glotr.uz — bu O‘zbekistondagi tovar va xizmatlar uchun eng mashhur onlayn kataloglardan biri bo‘lib, unda siz turli transformatorlarni qulay qidiruv orqali topishingiz mumkin:

·         Kuch transformatorlari

·         Kuchlanish transformatorlari

·         Tok transformatorlari

·         Umumiy transformator katalogi

·         Toshkentdagi takliflar

Glotr.uz platformasining afzalliklari:

·         Quvvat, kuchlanish va turga qarab qulay filtrlar

·         Har bir mahsulot sahifasida texnik tavsiflar va narxlar

·         Yetkazib beruvchi bilan bevosita bog‘lanish imkoniyati

·         Ishonchli sotuvchilar va real foydalanuvchi sharhlari

·         "Transformator 25 kVA narxi Toshkentda" yoki "10 kV kuchlanish transformatori" kabi mashhur so‘rovlarga mos natijalar

Glotr.uz orqali transformator sotib olish vaqt va mablag‘ jihatidan yanada tejamli va xavfsiz bo‘ladi.

3. Transformatorlarning turlari va tasnifi

Transformatorlar ko‘plab sohalarda qo‘llaniladi va har bir soha uchun mos modelni tanlash zarur. To‘g‘ri tanlov qilish uchun transformatorlarning qanday turlari mavjudligini va ular qanday farqlanishini bilish muhimdir.

Transformatorlar turlari bo‘yicha

Kuch transformatorlari

Bu eng keng tarqalgan transformator turi bo‘lib, elektr energiyasini uzatish va taqsimlash uchun xizmat qiladi. Kuch transformatorlari yuqori kuchlanishni past kuchlanishga (yoki aksincha) aylantiradi va sanoat, turar-joy binolari, fermalar va qurilish maydonlarida ishlatiladi.

Batafsil: Kuch transformatorlari

Kuchlanish transformatorlari

Kuchlanish transformatorlari kuchlanishni o‘lchash va nazorat qilish uchun ishlatiladi. Ular elektr avtomatika va himoya tizimlarida qo‘llaniladi, ayniqsa 6, 10 yoki 35 kV tarmoqlarda.

Batafsil: Kuchlanish transformatorlari

Tok transformatorlari

Tok transformatorlari kuchli tok oqimini o‘lchash uchun ishlatiladi. Ular tokni standart qiymatga (odatda 5A yoki 1A) tushiradi va bu orqali hisoblagichlar, ampermetrlar va himoya relelari xavfsiz ishlaydi.

Batafsil: Tok transformatorlari

Vazifasiga qarab

·         Pastga tushiruvchi transformatorlar – kuchlanishni iste’molchiga mos darajaga tushiradi.

·         Oshiruvchi transformatorlar – energiyani uzoq masofaga uzatish uchun kuchlanishni oshiradi.

Quvvat va kuchlanish bo‘yicha tasnif

·         10 kV transformatorlar — elektr tarmoqlarida keng qo‘llaniladi.

·         25 kVA — kichik ishlab chiqarish yoki xonadonlar uchun mos.

·         100, 250, 400, 630 kVA va undan yuqori — yirik sanoat va qurilish ob’ektlari uchun.

Glotr.uz saytida siz qulay filtrlar orqali aynan o‘zingizga mos transformator turini tez topishingiz mumkin.

4. Tok va kuchlanish transformatorlari o‘rtasidagi farq

Ko‘p hollarda foydalanuvchilar "tok transformatori" va "kuchlanish transformatori" tushunchalarini bir-biriga aralashtirib yuboradi. Aslida esa bu ikki qurilma har xil vazifalarni bajaradi va butunlay boshqa ishlash printsipiga ega.

Asosiy vazifalari

Tok transformatori (TT):

·         Katta tokni xavfsiz darajaga tushiradi (odatda 5A yoki 1A).

·         O‘lchov asboblari (ampermetr, hisoblagich, himoya relesi) bilan ishlash uchun mo‘ljallangan.

·         Zanjirga ketma-ket ulanadi.

Kuchlanish transformatori (KT):

·         Yuqori kuchlanishni pasaytiradi (masalan, 10 kV → 100 V).

·         Kuchlanishni o‘lchov asboblariga xavfsiz yetkazish uchun ishlatiladi (voltmetrlar, avtomatika).

·         Zanjirga parallel ulanadi.

Ishlash printsipi

Qo‘llaniladigan joylar

·         Tok transformatori: sanoat hisoblagich tizimlari, elektr panel va himoya avtomatikasi.

·         Kuchlanish transformatori: podstansiyalar, kuchlanish nazorati, avtomatik boshqaruv tizimlari.

Mos mahsulotlar Glotr.uz saytida:

·         Tok transformatorlari

·         Kuchlanish transformatorlari

5. Kuch transformatorlari: qo‘llanish sohasi va narxlar

Kuch transformatorlari (yoki elektr energiyasini taqsimlovchi transformatorlar) elektr energiyasini yuqori kuchlanishdan past kuchlanishgacha (yoki aksincha) o‘zgartirish uchun xizmat qiladi. Ular elektr tarmog‘ining yuragi hisoblanadi va energiyani samarali uzatishda muhim rol o‘ynaydi.

Qaerda ishlatiladi?

·         Podstansiyalar – yirik energiya uzatish markazlarida

·         Sanoat korxonalari – ishlab chiqarish sexlari va zavodlarda

·         Yirik binolar – turar-joy majmualari, savdo markazlari

·         Qishloq xo‘jaligi ob’ektlari – nasos stansiyalari, issiqxonalar

·         Shaxsiy xonadonlar – katta energiya iste’moli bo‘lsa (masalan, transformator 25 kVA)

Asosiy texnik xususiyatlari

·         Quvvat (kVA): 25 kVA dan 2500 kVA gacha

·         Kuchlanish: 10/0.4 kV, 35/10 kV va boshqalar

·         Transformatsiya koeffitsiyenti: kirish va chiqish kuchlanishi nisbati

·         Sovutish turi: yog‘li yoki quruq (rezinli)

·         Ulanish turi: bir fazali yoki uch fazali

Narxlar va modellarga misollar (Toshkent bo‘yicha)

Barcha takliflar: Kuch transformatorlari Glotr.uz’da

Kimlar uchun mos?

·         Katta xonadonlar va fermer xo‘jaliklari

·         Qurilish kompaniyalari

·         Issiqxona va irrigatsiya tizimlari

·         Sanoat sexlari va texnoparklar

·         Kommunal xo‘jalik va infratuzilma ob’ektlari

6. Kuchlanish transformatorlari: qanday tanlash va qayerda qo‘llaniladi

Kuchlanish transformatorlari (KT) elektr tarmog‘ining xavfsiz va aniq ishlashi uchun muhim hisoblanadi. Ular kuchlanishni xavfsiz darajaga tushirish orqali nazorat va himoya tizimlarining to‘g‘ri ishlashini ta’minlaydi.

Qaerda qo‘llaniladi?

·         Podstansiyalar – yuqori kuchlanishli energiya taqsimlash markazlarida

·         Avtomatika tizimlari – rele, voltmetr va boshqaruv qurilmalari bilan birga

·         Sanoat obyektlari – kuchlanish nazorati va tarmoq monitoringi uchun

·         Elektr hisoblash tizimlari – kuchlanishni aniq o‘lchash uchun

Ishlash printsipi

KT yuqori kuchlanishni (masalan, 6 yoki 10 kV) standart 100 V yoki 100/√3 V darajasiga tushiradi. Bu natijada kuchlanishni o‘lchov asboblariga xavfsiz ulash mumkin bo‘ladi. Shu orqali voltmetrlar, avtomatik qurilmalar va relelar to‘g‘ri ishlaydi.

10 kV kuchlanish transformatorini qanday tanlash?

Tanlashda quyidagilarga e’tibor bering:

·         Tarmoq kuchlanishi – odatda 6 yoki 10 kV

·         Transformatsiya koeffitsiyenti – masalan, 10 000 V → 100 V

·         Aniqlik sinfi – 0.2, 0.5, 1.0 (qanchalik kichik bo‘lsa, aniqlik shunchalik yuqori)

·         Fazalar soni – bir fazali yoki uch fazali

·         O‘rnatish turi – yopiq (ichki) yoki ochiq (tashqi) sharoitlar uchun

Misol: NOM-10 10/0.1 kV, aniqlik sinfi 0.5 — O‘zbekistonda 10 kVli tarmoqlarda keng qo‘llaniladi.

Narxlar (Toshkent bo‘yicha)

Barcha takliflar: Kuchlanish transformatorlari Glotr.uz’da

7. Tok transformatorlari: ishlash printsipi va tanlash mezonlari

Tok transformatorlari (TT) elektr tokining yuqori qiymatini xavfsiz va aniq darajada o‘lchash uchun xizmat qiladi. Ular sanoat, energetika va avtomatika tizimlarida keng qo‘llaniladi va asboblarning ishonchli ishlashi uchun muhim ahamiyatga ega.

Ishlash printsipi

Tok transformatori kuchli tok oqimini 5 A yoki 1 A darajasiga kamaytiradi. U ketma-ket ulanadi va chiqishda kichik, xavfsiz qiymatdagi tok hosil qiladi. Bu tok:

·         hisoblagichlar,

·         ampermetrlar,

·         himoya relesi
uchun qulay va xavfsiz bo‘ladi.

Misol: 1000/5 A TT — kirishda 1000 A bo‘lsa, chiqishda 5 A beradi.

Qaerda qo‘llaniladi?

·         Podstansiyalar

·         Elektr hisoblash panellari

·         Sanoat ishlab chiqarish obyektlari

·         Qishloq xo‘jalik tizimlari (masalan, nasoslar)

·         Kommunal energetika korxonalari

Tanlash mezonlari

Transformatorni tanlashda quyidagilarga e’tibor bering:

·         Asosiy tok (A): 100 A, 600 A, 1000 A va undan yuqori

·         Chiqarish toki: 5 A yoki 1 A (odatdagi standart)

·         Aniqlik sinfi: 0.2, 0.5, 1.0 va boshqalar

·         Yuklama (VA): unga ulangan asboblarning umumiy quvvati

·         Ishlash muhiti: ochiq / yopiq, shinali / halqali, ajratiladigan

Narxlar (Toshkent bo‘yicha)

Takliflar: Tok transformatorlari Glotr.uz’da

8. Transformator tanlash: nimalarga e’tibor berish kerak

Transformatorni to‘g‘ri tanlash — elektr ta’minotining xavfsizligi, energiya samaradorligi va uskunalarning uzoq umr ko‘rishi uchun asosiy omillardandir. Xatoliklar ortiqcha xarajatlar va nosozliklarga olib kelishi mumkin. Quyidagi mezonlarga e’tibor bering.

1. Quvvat (kVA)

Transformator quvvati iste’mol qilinadigan umumiy yuklamaga mos bo‘lishi kerak. Odatda 10–20% zaxira bilan tanlanadi.

Misollar:

·         25 kVA — kichik xonadonlar yoki fermer xo‘jaliklari uchun

·         100–630 kVA — sanoat yoki savdo obyektlari uchun

2. Kuchlanish

Kirish va chiqish kuchlanishini aniq biling:

·         O‘zbekistonda keng tarqalgan: 10/0.4 kV

·         Ba’zi obyektlar uchun: 35/10 kV, 110/10 kV

Transformatsiya koeffitsiyenti ham shunga mos tanlanadi.

3. Ishlash sharoitlari

Muhit transformatorning ishlash muddatiga ta’sir qiladi:

·         Harorat: odatda -25°C dan +40°C gacha

·         Namlik va chang: yopiq tipdagi transformatorlar afzal

·         O‘rnatish joyi: ichki yoki tashqi muhitga mos model tanlang

4. Transformator turi

·         Kuch transformatori – elektr uzatish va taqsimlash uchun

·         Kuchlanish transformatori – kuchlanishni o‘lchash va nazorat uchun

·         Tok transformatori – tokni xavfsiz darajada o‘lchash uchun

Har bir turning o‘z vazifasi bor — noto‘g‘ri tanlov muammolarga olib keladi.

5. Aniqlik sinfi

Bu ayniqsa o‘lchov transformatorlari uchun muhim:

·         0.2; 0.5 — yuqori aniqlik (hisoblash uchun)

·         1.0; 3.0 — umumiy sanoat ehtiyojlari uchun yetarli

6. Sertifikat va kafolat

Ishonchli transformator:

·         Texnik pasportga ega

·         Sertifikatlangan

·         Ishlab chiqaruvchi yoki diler kafolat beradi

Glotr.uz platformasida bu hujjatlar ko‘rsatilgan bo‘ladi va har bir sotuvchi bilan bevosita bog‘lanish mumkin.

9. Transformator narxlari: Toshkentdagi narxlar va tavsiyalar

Transformatorning narxi bir nechta omillarga bog‘liq: quvvati, turi, ishlab chiqaruvchisi, materiali va qo‘shimcha funksiyalar mavjudligi. Toshkentda transformator bozori ancha faol va raqobatbardosh. Quyida eng ko‘p so‘raladigan modellarning narxlari va xarid bo‘yicha tavsiyalar keltirilgan.

Narxga ta’sir qiluvchi omillar

·         Transformator turi: kuch transformatori, tok yoki kuchlanish transformatori

·         Quvvati (kVA): yuqori quvvat — yuqori narx

·         Yog‘li yoki quruq turdagi: yog‘li transformatorlar odatda arzonroq

·         Material: misli o‘ram — qimmatroq, ammo ishonchli

·         Brend: mahalliy ishlab chiqaruvchilar odatda arzonroq

·         Qo‘shimcha funksiyalar: avtomatik o‘chirish, ortiqcha yuklamaga qarshi himoya

Toshkentdagi o‘rtacha narxlar (2025 yil holatiga ko‘ra)

Qayerdan sotib olish foydaliroq?

An’anaviy bozorlar va oflayn dilerlardan tashqari, onlayn platformalar — ayniqsa Glotr.uz — keng tanlov, narx solishtirish va to‘g‘ridan-to‘g‘ri bog‘lanish imkoniyatini taqdim etadi.

Transformatorlar ro‘yxati: Glotr.uz transformatorlar katalogi

Tejamkorlik bo‘yicha maslahatlar

·         Ulgurji xarid: bir nechta transformator xarid qilinadigan bo‘lsa, chegirmalar olish mumkin

·         Yil oxiri va mavsumiy aksiyalar: ishlab chiqaruvchilar narxlarni yangilab turadi

·         To‘g‘ridan-to‘g‘ri yetkazib beruvchilar bilan aloqa: vositachilarsiz arzonroq

10. Nima uchun transformatorni aynan Glotr.uz orqali sotib olishadi

Bozorda transformator sotib olish uchun ko‘plab imkoniyatlar mavjud, biroq Glotr.uz platformasi o‘zining ishonchliligi, qulayligi va keng assortimenti bilan ajralib turadi. Aynan shu sababli minglab xaridorlar aynan shu saytdan transformator buyurtma qilmoqda.

Glotr.uz platformasining asosiy afzalliklari

1. Keng assortiment

Glotr.uz’da turli turdagi transformatorlar mavjud:

·         Kuch transformatorlari

·         Kuchlanish transformatorlari

·         Tok transformatorlari

·         Toshkentdagi takliflar

2. Qulay qidiruv va filtrlar

Siz quyidagi mezonlar bo‘yicha tezda mos mahsulotni topishingiz mumkin:

·         Quvvat: 25 kVA, 100 kVA, 400 kVA va boshqalar

·         Kuchlanish darajasi

·         Transformator turi

·         Narx diapazoni

3. Haqiqiy narxlar va to‘g‘ridan-to‘g‘ri bog‘lanish

Glotr.uz orqali siz:

·         Sotuvchi bilan bevosita bog‘lanishingiz,

·         Narx va mavjudlikni aniqlashtirishingiz,

·         Texnik savollarga javob olishingiz mumkin.

4. Ishonch va xavfsizlik

·         Barcha sotuvchilar moderatsiyadan o‘tgan

·         Mahsulot sahifalarida sharhlar va reytinglar mavjud

·         Sertifikat va texnik hujjatlar ko‘rsatilgan

·         Mahalliy ishlab chiqaruvchilar va rasmiy dilerlar mavjud

5. Solishtirish va ulgurji xarid imkoniyati

Agar siz bir nechta transformator izlayotgan bo‘lsangiz:

·         Turli takliflarni taqqoslab ko‘rishingiz,

·         Eng yaxshi narxni tanlashingiz,

·         Alohida chegirmalar olishingiz mumkin

Xarid qilish juda oson:

1.        Glotr.uz transformatorlar bo‘limiga o‘ting

2.      Qulay filtrlar orqali mos modelni tanlang

3.      Sotuvchi bilan bog‘laning va buyurtma bering

Sifat, xavfsizlik va qulaylik — bularning barchasi Glotr.uz’da bir joyda jamlangan.

11. Ko‘p so‘raladigan savollar (FAQ)

❓ O‘zbekistonda eng ko‘p talab qilinadigan transformatorlar qaysilar?

Quyidagi transformatorlar bozorda eng ko‘p so‘raladi:

·         10/0.4 kV kuch transformatorlari (25 kVA dan 630 kVA gacha)

·         Tok transformatorlari 600/5, 1000/5 A

·         Kuchlanish transformatorlari 10 kV

Ular uy xo‘jaligi, sanoat va kommunal sohalarda keng qo‘llaniladi.

❓ 25 kVA yuklama uchun qaysi transformator mos keladi?

25 kVA yuklama uchun TMG 25/10 10/0.4 kV transformatori juda mos keladi. U kichik ishlab chiqarish ob’ektlari, fermer xo‘jaliklari va xususiy uylar uchun optimal yechim hisoblanadi.

Takliflar: 25 kVA kuch transformatorlari Glotr.uz’da

❓ Yetkazib berish viloyatlarga ham amalga oshiriladimi?

Ha, Glotr.uz’dagi ko‘plab sotuvchilar quyidagi shaharlarga yetkazib berishni amalga oshiradi:

·         Samarqand, Namangan, Andijon, Buxoro, Farg‘ona va boshqalar

Yetkazib berish shartlari har bir sotuvchiga qarab farqlanishi mumkin — mahsulot sahifasida yoki telefon orqali aniqlashtirish mumkin.

❓ Qaysi brend transformatorlar yaxshi?

O‘zbekistonda quyidagi ishlab chiqaruvchilar ishonchli hisoblanadi:

·         Uzeltexsanoat, ElektronTexnika, AsiaTrans

·         Import brendlari: ABB, Siemens, Schneider Electric

Har doim sertifikat, pasport va kafolat hujjatlari mavjudligiga e’tibor bering.

❓ Transformatorni onlayn sotib olish xavfsizmi?

Agar siz Glotr.uz kabi ishonchli platformadan foydalanayotgan bo‘lsangiz — albatta, ha. Bu yerda siz:

·         Mahsulotlarni solishtirishingiz,

·         Sotuvchilar bilan bevosita bog‘lanishingiz,

·         Rasmiy hujjatli mahsulotlarni topishingiz,

·         Yetkazib berishni muvofiqlashtirishingiz mumkin.