Olma kislotasi

Olma kislotasi (malina kislotasi, malat) — bu ko‘plab mevalarda, ayniqsa olmada tabiiy ravishda uchraydigan organik kislota (shuning uchun “olma kislotasi” deb ataladi).

Kimyoviy ma’lumotlar:
• Kimyoviy formulasi: C₄H₆O₅
• Molekulyar massasi: 134,09 g/mol
• Sinonimlari: 2-gidroksibutandio kislotasi, malat
• Ko‘rinishi: Oq kristallar yoki kukun, suvda yaxshi eriydi

Xossalari:
• Nordon-mevali ta’mga ega (shuning uchun oziq-ovqat qo‘shimchasi sifatida E296 belgisi bilan ishlatiladi).
• Suvda eruvchanligi yuqori.
• Eritish harorati: taxminan 100–130 °C (shakliga qarab).
• L- va D-shakllarda mavjud, lekin tabiatda asosan L-olma kislotasi uchraydi.

Qo‘llanilishi:

1. Oziq-ovqat sanoatida:
   • kislotalilik darajasini tartibga soluvchi vosita sifatida (E296);
   • ichimliklar, saqich, konfet, murabbo va boshqalarga nordon ta’m berish uchun;
   • mevali ta’mni kuchaytiradi.

2. Farmatsevtikada:
   • shippildoq tabletkalar va vitamin komplekslari tarkibida;
   • ayrim minerallar (masalan, temir va magniy)ni o‘zlashtirishni yaxshilaydi.

3. Kosmetologiyada:
   • AHA-pilinglarda (alfa-gidroksi kislotalar) terini yangilash uchun ishlatiladi.

4. Kimyo sanoatida:
   • boshqa organik moddalarni sintez qilishda oraliq birikma sifatida;
   • laboratoriyalarda reaktiv sifatida qo‘llaniladi.